Tylicz - informacje

Wieś położona nieopodal Krynicy, w Beskidzie Sądeckim oraz Beskidzie Niskim w województwie małopolskim. Miejscowość na początku swojego istnienia znana była pod inną nazwą, dopiero w XVII wieku została nadana obecna nazwa. Osada istniała już w XIII wieku, zawiązała się przy szlaku handlowym z Polski na Węgry i dzięki temu położeniu możliwy był jej rozwój. Stacjonowały tam wojska króla, odbywały się także sądy i zjazdy królewskie. W 1363 roku król Kazimierz Wielki nadał miejscowości prawa miejskie, ufundował tam kościół, szkołę przy parafii oraz uposażył szpital. W 1391 król nadał miejscowość oraz okolice biskupowi krakowskiemu Janowi Rydlicy. W XV wieku umacniano tamtejszy obszar przygraniczny ze względu na częste ataki ze strony węgierskiej. W 1474 roku w wyniku silnego najazdu miejscowość w znacznym stopniu ulega zniszczeniom, podupada i w końcu traci prawa miejskie. Na przestrzeni wieków osada wielokrotnie ulega zniszczeniom wskutek wojen i jest ponownie odbudowywana. W 1612 biskup krakowski Piotr Tylicki ponownie nadaje prawa miejskie i od tego czasu funkcjonuje obecna nazwa miejscowości. We władaniu biskupów krakowskich miasto pozostawało aż do rozbiorów Polski w XVIII wieku. 

Historia Tylicza jest silnie związana z wydarzeniami konfederacji barskiej. W okolicy toczyły się liczne bitwy, do dziś na pobliskiej górze Jawor zachowały się okopy "Obozu Koronnego". Na tym obszarze utworzony został rezerwat historyczno-krajobrazowy. W czasie rozbiorów Polski miejscowość znalazła się pod zaborem austriackim i utraciła swoje znaczenie w regionie, a miejscowa ludność coraz bardziej ubożała. W XIX wieku rozwijana była sieć kolejowa, która ominęła Tylicz, wiodąc przez Muszynę do Krynicy. Doprowadziło to do zaniku handlu i skutkowało postępowaniem regresu miejscowości. W czasie II wojny w Tyliczu nie było możliwości utworzenia siatki konspiracyjnej ze względu na zbytnie zróżnicowanie narodowościowe miejscowej ludności. W tym okresie podzielono mieszkańców na Polaków i Łemków, będących grupą uprzywilejowaną. Wielu Polakom w tym czasie udało się wyjechać do Węgier, pozostałym planowano zlikwidować w ramach akcji "oczyszczenia terenu" z Polaków w Tyliczu. Zostało to udaremnione przez wywiad AK.

Po zakończeniu II wojny światowej na tereny w okolicy Tylicza docierali byli żołnierze UPA z rozbitych grup na Podhalu, okolice były napadane i rabowane. Po przeprowadzeniu akcji "Wisła" część Łemków z Tylicza została wysiedlona na teren Ukrainy. W Późniejszym okresie miejscowość rozwijała się w dużej mierze w kierunku turystycznym, bazując na bardzo ciekawej lokalnej kulturze i tradycji oraz wspaniałych warunkach przyrodniczych. 

  Będąc w okolicy z pewnością warto się wybrać Szlakiem Architektury Drewnianej, na którym zobaczyć można m.in. takie obiekty jak cerkiew greckokatolicka pw. św. Kosmy i Damiana czy kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła. Okolice można zwiedzać także konno i rowerem, istnieje także wiele interesujących szlaków pieszych. Ciekawą atrakcją Tylicza jest całoroczny tor gokartowy. W miejscowości znajduje się także wiele stoków narciarskich z wyciągami, dzięki czemu jest to bardzo popularne miejsce aktywnego wypoczynku zimowego. Oprócz jazdy na nartach można tam zimą spróbować saneczkarstwa, wybrać się na kulig czy biesiadować przy ognisku. W miejscowości znajduje się także rozlewnia wód mineralnych, można zobaczyć także naturalną osobliwość jaką jest mofeta. W poszukiwaniu rozrywek turystycznych można się wybrać także do Krynicy, a także na Słowację ze względu na bliskość granicy. Z pewnością Tylicz jest niezwykłym miejscem o wyjątkowej historii, które szczególnie warto odwiedzić.