Tolkmicko - informacje

Miasto turystyczne położone nad Zalewem Wiślanym w województwie warmińsko-mazurskim. Badania archeologiczne prowadzone na obszarze miasta dowiodły, że osada w tym miejscu istniała już w epoce żelaza, a we wczesnej fazie średniowiecza istniał tam gród Prusów. Od początku XIV wieku okoliczne ziemie należały do Zakonu Krzyżackiego, wybudowano dwór warowny na wzgórzu, wokół którego narastało osadnictwo niemieckie. W 1351 roku mistrz krzyżacki Heinrich Dusemer odnowił prawa miejskie Tolkmicku. Prawdopodobnie akt lokacyjny został wydany już pod koniec XIII wieku, jednak dokument ten nie zachował się. W późniejszym czasie prawa miejskie potwierdzało wielu królów Polski. W XV wieku na tym terenie toczyły się wojny polsko-krzyżackie. W tym okresie miejscowość była posiadłością Jana Bażyńskiego i później jego rodziny. 

Na początku XVI wieku miejscowość przeszła na własność biskupstwa warmińskiego. W czasie wojny polsko-krzyżackiej Tolkmicko stanowiło bazę statków krzyżackich. Wkrótce powstał plan odebrania miejscowości biskupstwu i włączenia go w poczet włości królewskich. Jako królewszczyzna Tolkmicko zostało przekazane w zarząd Działyńskim. Na okolicznych terenach toczyły się liczne działania wojenne w czasie potopu szwedzkiego, miejscowość bardzo ucierpiała i uległa znacznemu wyludnieniu. Działyńscy byli włodarzami ziemi aż do XVIII wieku. Po pierwszym rozbiorze Polski Tolkmicko znalazło się pod panowaniem pruskim. Miasto było wówczas w kiepskiej kondycji gospodarczej, która jeszcze się pogorszyła w czasie wojen napoleońskich. W XIX wieku miasto pustoszyły epidemie, nawracające kilkakrotnie w ciągu tamtego stulecia. Szkody wyrządzały też wylewy Zalewu Wiślanego oraz potężne burze, niszczące zabudowę mieszkalną. 

XX wiek przyniósł ożywienie gospodarcze miejscowości, powstawały duże zakłady. W okresie dwudziestolecia międzywojennego powstał pierwszy zakład przetwórstwa spożywczego, które stało się gałęzią gospodarki będącą wizytówką miasta do dziś. W czasie drugiej wojny światowej wielu mieszkańców Tolkmicka uciekało przez zamarznięty Zalew na Mierzeję Wiślaną lub w inne strony, w związku z tym miejscowość znacznie się wyludniła. Po wkroczeniu do miasta Armii Czerwonej większość osób, które pozostały w mieście, zostało wywiezionych do obozów pracy na terenie Związku Radzieckiego. Po zakończeniu drugiej wojny światowej miasto było stopniowo zasiedlane przez osadników polskich oraz odbudowywane. Rozwijał się także przemysł, co wpłynęło na rozkwit gospodarczy. Obecnie jest to miasto bardzo atrakcyjne turystycznie.

Miejscowość stanowi idealne miejsce dla pasjonatów sportów wodnych, znajduje się tam nowocześnie urządzony port. Na Zalewie Wiślanym uprawiać można żeglarstwo, windsurfing, kajakarstwo, a zimą jest to ulubione miejsce fanów bojerów - na Zalewie Wiślanym wielokrotnie rozgrywano Mistrzostwa Polski w tej dyscyplinie. Zorganizowane są także kąpieliska, co z pewnością docenią miłośnicy wypoczynku nad wodą. Piękne, leśne obszary wokół miejscowości zachęcają do pieszych wędrówek oraz wypraw rowerowych. Zwiedzanie okolicy umożliwiają liczne szlaki, znajduje się tam również odcinek trasy Toruń-Olsztyn, który jest fragmentem Międzynarodowego Dalekobieżnego Szlaku Pieszego E-9. W okolicy rozpościera się Park Krajobrazowy "Wysoczyzna Elbląska", przyciągający turystów swoimi malowniczymi krajobrazami. Do najciekawszych zabytków należy Gordzisko Wały Tolkmita - pozostałości staropruskiego grodu, XV-wieczny kościół parafialny pw. św. Jakuba Apostoła czy gotycka baszta pochodząca z XIV wieku.